بررسی و معرفی پیکرک های انسانی اشکانی موجود در موزه آثار باستانی «لایدن» هلند

Authors

سارا ذوالفقاری

بهمن فیروزمندی شیره جین

abstract

در پی بازدید از موزه ی آثار باستانی شهر «لایدن» در «هلند»، مشاهده گردید که در بخش خاور نزدیک، قسمت ایران، درون یک ویترین کوچک، پیکرک های اشکانی جلب توجه می کنند. بنابراین نگارنده بر آن شد تا گزارش و معرفی کوتاهی از این آثار تهیه گردد. در این پژوهش 18 پیکرک انسانی اشکانی (5 عدد مرد و 13 عدد زن) در 6 گروه، شامل: نوازندگان، مادر و کودک، ایزد بانوان برهنه، بانوی لمیده، نیم تنه ها، جنگجو با سپر، معرفی و مورد بررسی قرار گرفته اند. بیشتر این پیکرک ها سفالی و از مناطقی چون ایران (شوش)، سلوکیه، آشور و ترکیه به دست آمده اند. وجود این حجم زیاد از پیکرک زنان مباحث مختلفی را برانگیخته است که مهم ترین آن ها مربوط به مقدس بودن پیکرک ها و احتمالاً منسوب بودن آن ها به الهه آناهیتا می باشد. نتایج نشان می دهد که این آثار به سبک های مختلف از واقع گرا تا انتزاعی و ساده ساخته شده و تعدادی نیز، در حدفاصل این دو گونه قرار دارند. پیکرک های سفالی یا سنگی (مرمری) با لایه ای از رنگ پوشانده شده و دست ها آزادانه با اتصال ریسمانی به بدن در حال حرکت بوده اند. در پرداخت تعدادی از آن ها سادگی، خامی و عدم توجه کافی به سر، دست یا پاها دیده می شود. این پیکرک ها، گاهی با لباس و گاهی برهنه هستند. نکته بارز و قابل توجه، وجود سازهای موسیقی بادی در بین آن هاست. با مقایسه این آثار با نمونه های مشابه دیگر، می توان دریافت که نمایش زنان در حال نواختن این نوع ساز به احتمال زیاد، تنها در طول دوره اشکانی و سپس ساسانی مورد توجه قرار گرفته است. هنوز به درستی، نمی توان گفت که کاربرد این نوع پیکرک ها چه بوده است. آیا ساخت این نوع پیکرک ها صرفاً جهت اهداء آن ها به معابد، به عنوان نذورات بوده یا هنرمند و سازنده آن صرفاً برای سرگرمی و خلق اثر هنری و تنها به عنوان اشیایی تزئینی به ساخت آن ها مبادرت ورزیده است؛ امری که تاکنون به درستی روشن نشده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی سکه‌های اشکانی موجود در موزه ملک

سکه سندی مکتوب و معتبر،کتابی کوچک و پرمحتواست که ضرورت شناخت و اهمیت آن از جهات مختلف حائز اهمیت است. علم سکه‌شناسی توانسته است، بزرگ‌ترین خدمت را در راستای روشن شدن تاریخ گذشته از خود نشان بدهد؛ سکه، در هر دوره، در درجه اول از اهمیت اقتصادی و سیاسی برخوردار بوده و در کنار آن، نماینده عادات، آداب، خط، زبان، هنر، مذهب، تمدن، پیشرفت و  انحطاط وضع اجتماعی است و در حقیقت، منبع اطلاعات صحیح و دقیقی ...

full text

معرفی و خوانش کتیبه های آثار فلزی عصر صفوی مطالعه موردی: نمونه های موجود در موزه آستان قدس رضوی

فلزکاری یکی از مهم ترین شاخه های هنر دوران اسلامی است که از جایگاه ویژه ای در تمامی ادوار برخوردار بوده است. یکی از بسترهای مطالعاتی و پژوهشی مناسب به منظور بررسی کتیبه نگاری، هنر فلزکاری می باشد. عصر صفوی یکی از دوره های شکوفا در هنر فلزکاری است که با تأثیرپذیری از مذهب تشیع هنرمندان، آیات و احادیث را در قالب کتیبه بر روی آثار فلزی منعکس کرده اند.نگارندگان در مقاله پیش رو با روش پژوهش توصیفی و...

full text

بررسی ریخت شناسی پیکرک های انسانی ایران باستان با تأکید بر آثار موزه ملّی ایران(موزه ایران باستان)

موضوع پژوهشی که اینک پیش روی شماست ، پیکرک های انسانی در ایران پیش از اسلام است ؛ سرزمینی که هم به لحاظ جغرافیایی و محیط طبیعی گسترده و فراخ است ، هم به لحاظ تاریخی و زمانی دراز آهنگ و دیرپا و پرمایه و غنی و رنگارنگ. باید گفت که آگاهی ما از تاریخ ، فرهنگ ، مدنیت ، معنویت و لایه های دیرینه و باستانی تر عالم ایرانی و جایگاه حضور پیکره ها بر صحنه زندگی مردمان این سرزمین کهن همچنان محدود ، مبهم ، ...

15 صفحه اول

نقش رنگ در پیکرک های انسانی دوره ی نوسنگی

پیشینه ی کاربرد رنگ در مجسمه سازی قدمتی بس طولانی دارد. از نخستین تندیس های الهه های مزین به سنگ های قیمتی و رنگین و نقوش درون غارها با رنگ های طبیعی تا مجسمه های معاصر. پیکرک های مادینه و غالبآ در حالت نشسته، بیشترین پیکرک های دوره ی نوسنگی را تشکیل می دهند که در مواردی نه چندان زیاد به صورت رنگی دیده شده اند. در ایران این پیکرک های رنگی بیشتر در مناطقی چون تپه ی حاجی فیروز، یانیک تپه و شهر سو...

full text

معرفی و بررسی زیورآلات در متون و آثار باستانی ایران

یکی از برجسته ترین صفات توصیفی در مورد خدایان،ایزدان،پادشاهان، زنان و مردان ایران باستان آراسته بودن به زیورهای گوناگون است،چنانچه شرح بسیاری از آنها را در متون باستانی ایران زمین از جمله یشت ها ،وندیداد، یسنا و...می توان یافت.به همین منظور مبنای بررسی در این پژوهش ، که در هفت فصل تهیه گردیده، معرفی اینگونه هنرهای باستانی و جنبه های کاربرد آنها در دوران اوستایی، پیشاهخامنشی و هخامنشی به منظور ن...

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های باستان شناسی ایران (علمی - پژوهشی)

Publisher: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5225

volume 5

issue 8 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023